Przemoc domowa

Przemoc domowa to jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie wykorzystujące przewagę fizyczną, psychiczną lub ekonomiczną naruszające prawa lub dobra osobiste osoby doznającej przemocy domowej, w szczególności:

a) narażające tę osobę na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia lub mienia,

b) naruszające jej godność, nietykalność cielesną lub wolność, w tym seksualną,

c) powodujące szkody na jej zdrowiu fizycznym lub psychicznym wywołujące u tej osoby cierpienie lub krzywdy,

d) ograniczające lub pozbawiające tę osobę dostępu do środków finansowych lub możliwości podjęcia pracy lub uzyskania samodzielności finansowej, 

e) istotnie naruszające prywatność tej osoby lub wzbudzające u niej poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia, w tym podejmowane za pomocą środków komunikacji elektronicznej.

Kto może być ofiarą przemocy w rodzinie?

• małżonek, także w przypadku gdy małżeństwo ustało lub zostało unieważnione, oraz jego wstępnych, zstępnych, rodzeństwo i ich małżonków,
• wstępnych i zstępnych oraz ich małżonków,
• rodzeństwo oraz ich wstępnych, zstępnych i ich małżonków
• ​​​​​​​osoba pozostającą w stosunku przysposobienia i jej małżonka oraz ich wstępnych, zstępnych, rodzeństwo i ich małżonków,
• osoba pozostającą obecnie lub w przeszłości we wspólnym pożyciu oraz jej wstępnych, zstępnych, rodzeństwo i ich małżonków
• osoba wspólnie zamieszkującą i gospodarującą oraz jej wstępnych, zstępnych, rodzeństwo i ich małżonków,
• osoba pozostającą obecnie lub w przeszłości w trwałej relacji uczuciowej lub fizycznej niezależnie od wspólnego zamieszkiwania i gospodarowania,
• małoletni.

Najczęstsze formy przemocy w rodzinie to:

Wyróżnia się 4 podstawowe formy przemocy domowej:

1. Przemoc fizyczną – sprawca narusza nietykalność cielesną drugiej osoby. Bije ją, kopie, szarpie, policzkuje, dusi, popycha, krępuje, ciągnie za włosy, szturcha itp.
2. Przemoc psychiczną – sprawca narusza godność osobistą ofiary. To najczęstsza forma przemocy w rodzinie i określa najszerszy wachlarz zachowań – od codziennej krytyki i upokarzania, po dotkliwe wyzwiska, groźby, zastraszanie, szantażowanie (np. zabraniem dzieci, samobójstwem), nękanie, śledzenie, stawianie zakazów (np. wychodzenia z domu, kontaktowania się z rodziną, przyjaciółmi).
3. Przemoc seksualną – sprawca narusza sferę seksualną ofiary, tzn. siłą lub groźbami zmusza do współżycia, gwałci lub nakłania do innych praktyk seksualnych wbrew jej woli. Do przemocy seksualnej zalicza się także głośne komentowanie wyglądu drugiej osoby, wyśmiewanie go, ocenianie sprawności seksualnej itp.
4. Przemoc ekonomiczną – sprawca narusza własność ofiary lub ją zaniedbuje. Przemoc tego typu obejmuje takie zachowania jak okradanie, celowe niszczenie czyjejś własności, zabieranie pieniędzy, dokumentów, zaciąganie pożyczek na wspólne konto bez wiedzy lub pozwolenia drugiej osoby, zmuszanie do spłacania długów, wyprzedawanie wspólnego majątku bez wcześniejszego uzgodnienia itp. Przemocą ekonomiczną nazywa się też przypadki zaniedbywania dzieci przez rodziców – niezapewnianie im godziwych warunków do życia, pozbawianie jedzenia, odzieży, brak opieki w chorobie, brak wsparcia psychicznego
   i materialnego.

Inny rodzaj zachowań:

• zmuszanie do oddawania uzyskiwanych środków finansowych, uniemożliwienie podjęcia pracy, niezaspokajanie podstawowych potrzeb materialnych
• niszczenie rzeczy osobistych
• demolowanie mieszkania
• wynoszenie sprzętów domowych i ich sprzedawanie
• pozostawanie bez opieki osoby, która z powodu choroby, niepełnosprawności bądź wieku nie może samodzielnie zaspokoić swoich potrzeb
• zmuszanie do picia alkoholu
• zmuszanie do zażywania środków odurzających, substancji psychotropowych lub leków.

Zgodnie z Zarządzeniem Nr OR.0050.109.2023 Wójta Gminy Izbicko z dnia 14 września 2023 r. został powołany Gminny Zespół Interdyscyplinarny ds. przeciwdziałania przemocy w rodzinie, w którego skład wchodzą przedstawiciele instytucji:

Komendy Powiatowej Policji w Strzelcach Opolskich, Zespół Szkolno-Przedszkolny w Otmicach, Szkoła Podstawowa w Izbicku, Przedszkole Publiczne w Izbicku, Zespół Szkolno-Przedszkolny w Krośnicy, Niepublicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej „MED.-Izb” s.c. w Izbicku, Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Izbicku oraz Ośrodka Pomocy Społecznej w Izbicku, Zespół Kuratorskiej Służby Sądowej.

Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 6 września 2023 r. w sprawie procedury „Niebieska Karta” oraz wzorów formularzy „Niebieska Karta” członkowie zespołu interdyscyplinarnego lub grupy diagnostyczno-pomocowe:

1. Udzielają pomocy osobie, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą domową.

2. Podejmują działania w stosunku do osoby, wobec której istnieje podejrzenie, że stosuje przemoc domową, w celu zaprzestania stosowania tego rodzaju zachowań.

3. Zapraszają osobę, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą domową, na spotkanie zespołu interdyscyplinarnego lub grupy diagnostyczno-pomocowej.

4. wzywają osobę, co do której istnieje podejrzenie, że jest sprawcą przemocy domowej, na spotkanie zespołu interdyscyplinarnego lub grupy diagnostyczno-pomocowej.

5. Opracowują indywidualny plan pomocy dla osoby, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą domową, i jej rodziny, która zawiera propozycje działań pomocowych.

6. W określonych przypadkach powiadamiają Sąd, Prokuraturę, Policję, Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, Gminną Komisję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Szkołę lub inne jednostki w skład których wchodzą przedstawiciele Zespołu Interdyscyplinarnego.

7. Rozstrzygają o ew. braku zasadności podejmowanych działań lub ustania przemocy domowej i uzasadnionego przypuszczenia o zaprzestaniu dalszego stosowania przemocy domowej.

8. Obsługę organizacyjno-techniczną zespołu interdyscyplinarnego zapewnia ośrodek pomocy społecznej.